Gidin, görün, inceleyin... Prag Astronomik Saati, her saatseverin görmesi gereken bir mekanizmalar bütünü.
Henüz tanışma, gidip görme fırsatınız olmadıysa şayet, ‘görülecekler listesi’ne ilk sıradan girmeyi hak eden astronomik saatlerden biri Prag Astronomik Saati. ‘Prague Orloj’ olarak da bilinen ve üçüncü en eski astronomik saat olma sıfatını taşıyan bu mekanik harikası hala çalışmaya devam ediyor. O günün teknolojisiyle böyle bir saat yaratmak pek de kolay değil haliyle. Bu nedenle olsa gerek ki 1410 yılında kurulmaya başlanan saatin alt takvim kadranı 1490 civarında eklenmiş. Saatin ihtişamı, aynı dönemde eklenen gotik heykeller, tahmini 1629 – 1659 yılları arasında eklenen ahşap heykeller ve 1787 – 1791 yılları arasında onlara dâhil olan ‘Havari’ heykelleriyle desteklenmiş.
Bildiğiniz gibi astronomik saatler, Güneş, Ay, takımyıldızları ve gezegenlerin göreceli konumlarını gösterir. Old Town (Eski Şehir) Meydanı’nda bulunan bu ünlü saat de Orta çağ gök bilimine dair birçok ipucu vermekle birlikte saati söylüyor, tarihi gösteriyor, Zodyak’a ait bilgiler veriyor ve izleyenlere her saat başı görsel şölen sunuyor.
Şehrin simgesi olan astronomik saatin kadranında Güneş ve Ay’ın gökyüzündeki konumu ve diğer çeşitli astronomik ayrıntılar temsil ediliyor. Kadranın sabit ana arka planı, onu okuyabilenler için bolca bilgi barındırıyor. Arka planın en dıştaki halkasında eski Çek zamanını temsil eden bir dizi glif bulunuyor. Merkeze yaklaşıldığında Romen rakamları görülüyor ki, çoğu geleneksel saatte olduğu gibi, 24 saatlik zamanı göstermek için kullanılıyor. Ana plakadaki çeşitli mavi ve kırmızı tonlar, gün doğumu, seher vakti, gündüz, gece gibi olayların yanı sıra tropika ve ekvator gibi çeşitli coğrafi bilgileri işaret ediyor. Dünya, kadranın merkezinde, Zodyak halkasıysa ana usturlabın üzerinde yer alıyor ve saat yönünün tersine sıralanıyor.
Prag Astronomik Saati, bir saat olmanın ötesinde, birçok sanat eserine de eşlik ediyor. Saatin yanında dört adet kötülüğü, takvim kadranının yanında da dört adet iyiliği-erdemi temsil eden sabit heykeller bulunuyor.
Saatin hemen üzerinde, ‘Havarilerin Yürüyüşü’nü (The Walk of the Apostles) ortaya çıkarmak için açılan iki mavi kapı bulunuyor. Sabah saat 9.00 ve 21.00 arasında her saat başı, ölümü simgeleyen iskeletin elindeki zil çalıyor ve yürüyüş başlıyor.
Ana usturlap ve saatin altında, her biri takvim aylarını temsil eden çeşitli, boyalı madalyonların bulunduğu takvim kadranı yer alıyor. Her bir figür ayrı ayrı ayları ve mevsimleri temsil ediyor. Merkeze daha yakın olan alanda, her biri burç işaretlerini temsil eden bir dizi resim bulunuyor.
