Görüntü ve işlevselliğin zirvesindeki saat bileşeni bezel, tüm detaylarıyla mercek altında.
Fransızca kökenli ve çerçeve anlamında kullanılan kelime bezel, saat tasarımları için hem görüntüyü hem de işlevselliği pekiştiren bir role sahip. Saat kasaları en az iki parçadan üretiliyorlar. Bu sayı modern saatlerden genellikle üçe çıkıyor. Orta kasa, mekanizma ve kadranı tutarken, arka kapak orta kasaya vidalanıyor. Üst kısımda yer alan cam ise ya orta kasaya yapıştırılıyor ya da bir bezel yardımıyla yuvasına sıkıştırılıyor. Kısaca, saat terminolojisinde, camı çevreleyen yapı bezel olarak adlandırılıyor.
Bezeller, ince bir halka yapısında imal edilebiliyorlar. Bu halka, saatin kasası ile aynı ya da farklı bir malzemeden üretiliyor. Halkanın üst yüzeyinde fırçalanmış, kumlanmış ya da parlatılmış bir finisaj bulunabiliyor. Tırtıklı(fluted), çizgili ya da farklı motifli yüzey işlemeleri de yine tercihe göre kullanılabiliyor. Paslanmaz çelik, altın ya da diğer kıymetli metallerin yanı sıra seramik ve hatta safir kristalden üretilen bezellere rastlayabiliyoruz. Saatin üst kısmında yer alan bu yapı, dış etkenlere en çok maruz kalan bölge olduğundan, üretiminde dayanıklı malzemelerin kullanılması ekstra bir kullanışlılık kazanmasını sağlıyor.
Bezeller, yapıları itibariyle sabit ve hareketli olarak ikiye ayrılıyor. Sabit bezeller, adı üstünde hareket etmiyorlar. Üzerinde yer alan işlemeler sürekli olarak statik pozisyonlarını koruyorlar. Takimetrik, pulsometrik ve türevlerini barındıran bezeller bu sınıfta yer alıyorlar. Hareketli ya da diğer adıyla dönebilen bezeller ise kullanıcılara farklı işlevler sunuyorlar. Dalış, pusula, ileri/geri sayım ya da GMT gibi sektörde sıklıkla karşılaştığımız bezeller, dönme hareketinin kazandırdığı ekstra fonksiyon ile zaman tutma kabiliyetinin ötesinde bir işlevi saat sahibiyle buluşturuyor.
Dönebilen bezellerde bazen çift katmanlı bir yapı ile karşılaşabiliyoruz. Bu durumda bezelin dönme sistemini sağlayan parça ayrı, üzerindeki sayıların yazılı olduğu disk ayrı bir parça halinde karşımıza çıkıyor. Bu iki parçanın birleşmesiyle ortaya çıkan sistem, zaman içinde eskiyen diskin kolayca yenilenmesi, renginin değiştirilmesi gibi kolaylıkları da beraberinde getiriyor.
Bezel, ismi itibariyle çerçeve anlamında geldiğinden, sadece kasanın dışında değil, kadranın etrafında da konumlandırılabiliyor. Tamamen üreticinin tercihine kalan bu durum hem sabit hem de dönebilen bezellere uygulanabiliyor. Camın altına konumlandırılmış dönebilen bezellerde, sistemin hareket ettirilmesi için kasanın uygun bir kısmına ilave bir tepe yerleştirilmesi gerekiyor.
En çok kullanılan birkaç bezelin kullanım şekillerine dair örnekler vermek gerekirse:
Dalış tipi bezellerde yer alan dakika indisleri, bir bakışta suyun altında kaç dakika geçirildiğinin anlaşılması için kullanılıyor. Bu tip bezeller, bir güvenlik önlemi olarak sadece saat yönünün tersine dönebiliyor.
GMT tipi bezellerde 24 saatlik skalaya sahip numaralar sayesinde, bulunulan ya da öğrenilmek istenen saat dilimine dair zaman ve gündüz-gece bilgisine ulaşılabiliyor. Ayrıca, sadece bezeli çevirerek, zaman dilimleri arasında kolayca geçiş sağlanabiliyor.
Takimetrik bezeller, hareket halindeki araçların ortalama hızlarının hesaplanması için kullanılıyorlar. Bu işlevin yerine getirilebilmesi için, saatin kronograf ya da flyback özellikli merkezi saniye kolunun olması gerekiyor.
Peki sizin favori bezeliniz hangisi?
