Horolojik açıdan özel bir saati manevi açıdan da özel hale getirmenin en güzel yollarından biri, saatlere yapılan kişiye özgü işlemeler ve eklemeler. Özellikle arka kapağa uygulanan bu işlemin geçmişi neredeyse horoloji tarihi kadar eski. Şimdi sizleri en güzel ve önemli uygulamalarla baş başa bırakıyorum.
Bilindiği üzere birkaç modeli hariç bütün Rolex’lerin arka kapakları son derece sade. Dolayısıyla bu durum saatlerini kişiselleştirmek isteyenler için fazlasıyla kullanışlı bir özellik halini alıyor ancak bir model var ki herhangi biri değil, Rolex’in kendisi tarafından yapılmış işlemeli bu Daytona’ya sahip olabilmek için paradan çok daha fazlası gerekiyor. Her senenin 24 saatlik Daytona yarışını kazanan pilotlara verilen bu özel model, koleksiyonerler için adeta bir fetiş objesi. 1992’den beri Rolex sponsorluğunda gerçekleşen organizasyon dünya çapında öneme sahip bir motor sporları aktivitesi.
Seri üretim modellerde de özel yazı ve işlemelere rastlamak mümkün. Buna en güzel örneklerden biri Omega Speedmaster Professional Moonwatch. Aya gidebilen ilk saat olmanın haklı gururu ile halen daha üretilen Speedmaster Professional modellerinin arka kapaklarında bu durumu tasdikleyen açıklayıcı bir metin bulunmakta.
Şimdi de kişiye özel üretimlerin en meşhurlarından bir tanesiyle birlikteyiz. Marilyn Monroe tarafından ABD başkanı John F. Kennedy’e 45. yaş günü için hediye edildiği iddia edilen Rolex Day-Date. Day-Date’in yeri Rolex model gamı için de her zaman farklı olmuştur. Kendine has bilezik yapısı, kıymetli metaller harici bir malzemeden üretilmemesi zaten saatler için maddi değeri artıran unsurlardan. Bir de saati hediye eden ve edilenin dünya çapında ünlü insanlar olması bu entrikalı ilişkiyi daha da dikkat çekici hale getiriyor. Saat 2005 yılında bir açık artırma ile 120.000$’a el değiştirmiş. Tekrar satışa çıkarsa çok daha yüksek meblağları görmesi yüksek ihtimal.
Bazı modeller var ki adeta arka kapaklarına işleme yapılması amacıyla üretilmiş. Jaeger-LeCoultre Reverso şüphesiz bu iş için en uygun saatlerden. Aslen polo maçları esnasında saatin kadranının zarar görmemesi adına üretilen çevrilebilir kasalı modelin arka kısmındaki büyük ve düz yüzey, saat severlerin gözünde boş bir tuvalden farksız. Hatta JLC’nin sadece Reverso kapaklarını müşterinin taleplerine göre işlemek üzere kurulmuş ayrı bir departmanı bulunmakta.
Reverso’nun bir benzeri durum avcı kasa, çift arka kapaklı saatlerde de yaşanıyor. Arka kapağın içinde mekanizmayı koruyan ikinci kapak bulunuyor. Bu sayede işlemeler sadece istenildiği zaman görünebiliyor. Bu duruma örnek en güzel modellerden biri Patek Philippe Calatrava 5227. Hem safir kristal arka cam ile büyüleyici güzellikteki mekanizmayı izlemek mümkün. Hem de üzerindeki ilave kapak ile anıları yaşatmak...
İşlemeler sadece arka kapakla sınırlı kalmıyor elbette. Kasa işlemesi de kişiselleştirme adına uygun koşullarda sıklıkla başvurulan yöntemlerden. Yine kapak işlemesinde olduğu gibi müşterinin isteğine göre özel üretim veya marka kararı olarak seri üretim örneklere sıkça rastlanıyor. Bazı kişilerin zevkine göre fazla gelebilecek bu uygulamalar, işçilik ve zahmet açılarından yüksek beceri ve emek istiyor. 2015 yılında üretilen Panerai Radiomir Firenze PAM00604, belki de olabilecek en özel uygulamalardan bir tanesi. Kasaların tamamen el işçiliğiyle üretildiğinde bahsetmeye gerek yok sanırım.