Horobox olarak fabrika ziyaretlerimize yoğun tempomuzun el verdiği kadarıyla devam ediyoruz. Bu kez davet Zenith’ten geldi ve Emre Şişman’la beraber çantalarımızı hazırlamamız çok uzun sürmedi. “Manufacture” konseptinin doğduğu mekânda kısa ama dolu dolu zaman geçirdik.
İsviçre’nin Jura bölgesinde bulunan Le Locle, 19. Yüzyılda küçük atölyelerden oluşan bir saatçilik şehriydi. Ta ki 1865 yılında Zenith’in kurucusu Georges Favre-Jacot yenilikçi fikriyle ortaya çıkana kadar. Bu küçük atölyeleri bir araya toplayıp hammadde aşamasından bitmiş ürünün paketlenip gönderilmesine kadar tüm işlemlerin bir çatı altında gerçekleşmesini sağlayan Favre-Jacot, saatçiliğin gelişimine katkı sağlamanın yanı sıra üretimi de daha verimli hale getirmeyi başarıyordu.
150. Yılını kutladığı 2015’de tesis bünyesindeki 19 binanın yenilenme işlemlerini tamamlayan marka, geliştirme aşamasından son polisaja kadar tüm işlemleri dışarıdan yardım almadan kendi atölyelerinde yapabiliyor. Zenith, “Manufacture” diye tabir ettiğimiz bu konsepte sahip dünyadaki ender markalardan biri olma özelliğini taşıyor. Yaklaşık 250 çalışanıyla dünyanın en bilinen kronograf kalibresi El Primero dahil birçok efsanevi modelin üretimini bu tesislerde gerçekleştiriyor.
Zürih’ten yaklaşık 2 saatlik bir araba yolculuğu ile ulaştığımız Le Locle saatçiliğe gönül vermiş herkesi etkileyebilecek bir şehir. Zenith tesislerine ulaşana kadar yolda gördüğümüz diğer fabrikalar bu bölgenin horoloji için ne kadar önemli olduğunu ispatlıyor. Sadece tanınmış markalar değil aynı zamanda birçok saat parçası üreticisine de bu bölgede rastlamak mümkün. Ziyaret ettiğimiz Zenith’i diğerlerinden ayıran en önemli nokta tesislerin orijinalliği bozulmadan hala 1865’te kurulduğu yerde hayatına devam etmesi diyebiliriz.
Sevgili Romain MAZZILI tarafından karşılanan ekibimiz kahve molasından sonra marka ve fabrikanın tarihine dair kısa bir brifing alarak tura başlıyor. İlk durak fotoğraf çekimine izin verilmeyen tek yer olan araştırma ve geliştirme bölümü oluyor. Çekim yapamasak bile ziyaret etmiş olmaktan çok keyif aldığımız departmanda tüm yenilikler dijital ortamda görüntülenip geliştirilebiliyor. Buradaki çalışmalar hemen yan odada prototip haline getirilebiliyor ki bence geliştirme aşaması için çok önemli bir detay.
Ana binanın dışında kurucusunun baş harflerini görmek markanın tarihine ne kadar önem verdiğinin kanıtı olarak önümüze çıkıyor. Bir atölyeden diğerine geçerek süren turumuzda tüm mekânların gün ışığını olabildiğince alması için tasarlanan geniş ve büyük pencereler dikkat çekiyor.
Pille çalışan kalibreler icat edildikten sonra mekanik saatçiliğin zorlu bir dönem geçirdiğini birçoğunuz duymuştur. Hatta o dönemde çareyi yeni quartz kalibreler üretmekte bulan birçok İsviçreli marka da mevcut. O dönemden en çok etkilenen markalardan bir de şüphesiz ki Zenith. Öyle ki, 1969 yılında saatte 36.000 salınım ile saniyenin onda birini ölçebilen ilk entegre otomatik kronograf kalibreyi yaratan Zenith’in 1975 yılındaki sahipleri o dönemde üretimi pilli kalibrelerle sınırlama kararı veriyor. Charles Vermot isimli saat ustası da ilerleyen günlerde kullanılabileceğini öngörerek mekanik kalibre üretimi için gerekli tüm plan ve parçaları kaybolma ve hasar görme riskine karşı binanın üst katına gizliyor. 1984’te mekanik kalibrelere olan talep geri gelince Charles Vermon sakladığı tüm materyalleri Zenith’e geri vererek El Primero kalibrelerin tekrar hayata geçmesine imkân tanıyor.
Sanırım fabrika turumuzun en anlamlı dakikalarını tüm ekipmanın saklandığı odada geçirdiğimizi söyleyebilirim. Tarihe tanıklık etme şansını bulduğumuz dakikaların Romain MAZZILI’den dinlediğimiz detaylarla daha da keyifli bir hal aldığını söyleyebilirim.
Daha önce de birkaç önemli markanın fabrikalarını ziyaret ettim. Zenith seyahati ise biraz farklıydı diyebilirim. Tüm gezi boyunca çok samimi ve gerçek bir tecrübe yaşadığımızı söylemek mümkün. Fabrika turu sonunda röportaj için bir araya geldiğimiz, markanın CEO’su Sayın Julien TORNARE’nin de onayladığı üzere bir ziyaretçi olarak çalışanların içerisinde olup gerçek Zenith ruhunu hissetme şansına sahip olduk.
Kalibrasyon atölyesindeki Türk asıllı genç kızımızdan tam 35 senedir Zenith fabrikalarında saat ustalığı yapan sempatik Jojo’ya kadar farklı isimlerle üretim aşamalarının içerisinde yan yana vakit geçirdik.
Julien TORNARE ile yaptığımız keyifli sohbeti de yakında Horobox TV de bulabilirsiniz.
Bu mükemmel organizasyon için başta bizimle seyahat eden Genel Müdürleri Sevgili İrfan NALÇACI olmak üzere Zenith’in Türkiye distribütörü olan tüm Konyalı Saat ailesine sevgilerimizi gönderiyoruz.
Bir sonraki seyahatimizin raporunda buluşmak üzere.
