Saat dünyasında, yuvarlak kasaların hegemonyasında, dikdörtgen saatlerin sert ve köşeli karakteriyle iz bırakmaya hazır mısınız?
Zamanın sonsuz döngüsünü en iyi sembolize eden geometrik şekildir daire. Akrebin, yelkovanın ve saniyenin durmak bilmeyen çevrimi, her an için farklı bir açıda duran kollarla bitmek tükenmek bilmeyen bir sonsuzluğu ifade eder. Zamana dair ifadelerin sembolize edilebilmesi için, işin felsefesi bir yana, işlevsel açıdan da en doğrusudur. Öte yandan, insan yenilik, fark ve sıra dışılık ister. Birkaç sene öncesine kadar yuvarlak form harici hiçbir saate ilgi duyamayacağıma dair derinlemesine bir inanç içindeydim. Nasıl oldu bilmiyorum, köşeli tasarımların cazibesine kapıldım.
Bu durumun dayanaklarını bulmaya çalışırken aklıma şöyle bir düşünce geldi. Yıllar içinde hem zevklerimin evrimi hem de üreticilerin saat meraklılarına dayatmaları sonucu, artık daha küçük çaplı modelleri beğenir oldum. Tabii bileğimin üstünde bozuk para gibi duran saatler seçmemeye de gayret ediyorum. Saat kasalarının ölçüleri belirtilirken, çoğunlukla, tepe hariç genişlik bilgisi veriliyor. Bazı üreticiler, bence genişlik bilgisinden daha büyük önem arz eden uzunluk değerine de teknik özellikler arasında yer veriyor. Basit bir geometrik hesapla, yuvarlak formlu kasalarda en ve boy değerlerinin birbirlerine yakın olduklarını var sayarsak, saatin bilek üzerinde kapladığı alan bilgisine ulaşabiliyoruz. Örnek vermek gerekirse, bir sektör standardı haline gelen 40mm çapında bir daire, bilek üzerinde yaklaşık 12,5cm2’lik bir alan kaplıyor. Bu sayıya her biri 1’er cm2’den dört adet boynuz ekleyelim, sonuçta elimizde 16,5cm2’lik bir metal ve cam bütünü oluyor. 40mm çaplı yuvarlak bir saate karşılık, dikdörtgen formlarda en ve kısa boy değerlerine rastlıyoruz. Örneğin bilekte oldukça büyük görünen Cartier Tank XL modeli, 41mm boy ve 31mm en ölçüleriyle bilekte yaklaşık 12,7cm2’lik bir alan kaplıyor. Şimdi bu sayılardan yola çıkarak, kasalar, çok daha küçük ölçülerine rağmen bilekte daha iddialı duruşlar sergileyebiliyorlar diyebilir miyiz, yorum size ait. Her ne kadar sübjektif düşüncelerle ortak bir paydada buluşmak zor olsa da dikdörtgen kasaların özellikle köşelerindeki doluluk hissinin farklı bir albenisi olduğunu da kabul etmek gerekiyor.
Ben de bu düşünceyle, şu an için piyasada bulunabilecek, farklı bütçelere ve zevklere hitap eden altı farklı dikdörtgen saati bir araya getirdim.
Listenin başında, yukarı paragraftan aldığınız ipucuyla tahmin edeceğiniz üzere Cartier Tank modeli yer alıyor ancak XL yerine Large kodlu referansı çok daha şık bulduğumu itiraf etmeliyim. 33,7mm x 25,5mm x 6,6mm ölçüleriyle şıklığın kitabını yazabilecek bir kasa ve ölümsüz bir kadran ile taçlandırılan saat, maalesef kuvars kalibreye alerjisi olanlara uygun değil. Neyse ki Cartier’e hayat veren pilli mekanizma sayesinde modelin fiyatı görece uygun seviyede tutulabilmiş.
Bir diğer dikdörtgen saat efsanesi olan Jaeger-LeCoultre Reverso’ya da bu listede yer vermemek düşünülemezdi. Döner kasasıyla başlı başına bir makale konusu olabilecek kadar çok sayıda efsanevi bilgiyi tarihçesinde ve bünyesinde barındıran Reverso’nun en sevdiğim versiyonu, Reverso Tribute Duoface Small Seconds. 47mm x 28,3mm x 10,3mm ölçülerinde paslanmaz çelik kasa ve kurmalı kalibreye sahip modelin bir yüzünde mavi renkli, diğer yüzünde ise gümüş-beyaz renkli kadranlar bulunuyor.
Daha hesaplı bir dikdörtgen saat alternatifi arayanların imdadına Longines ve Oris yetişiyor. Her iki markadan da özellikle sektör kadran alternatifiyle sunulan Dolce Vita ve Rectangular modelleri, piyasadaki en dikkat çekici dikdörtgen saatlerden ikisi şeklinde karşımıza çıkıyor. Longines 27,7mm x 43,8mm x 10,1mm ve 28,2mm x 47mm x 10,3mm ölçülerinde paslanmaz çelik kasa alternatiflerine sahipken, Oris, 25,5mm x 38mm’lik tek kasa ve dört farklı kadran rengi seçeneğiyle saat severleri selamlıyor. İki modelde de otomatik kalibreler bulunuyor.
Ben sade bir saat istemiyorum, fiyat da çok önemli değil diyenler için de dikdörtgen saat dünyasının en tepesindeki iki özel modelden bahsetmek istiyorum. Bunlardan ilki A. Lange & Söhne Cabaret Tourbillon Handwerkskunst. 2021 yılında sadece 30 adetle limitli sayıda üretilen, 315.200 EUR liste fiyatına sahip model, 39,2mm x 10,25mm ölçülerinde platin kasaya, kurmalı tourbillon kalibreye ve elle işlenmiş özel bir kadrana sahip.
Jaeger-LeCoultre'nin Hybris Mechanica serisindeki Reverso Quadriptyque modeli ise 51mm x 31mm x 15,15mm ölçülerinde 18K beyaz altın kasaya ve tourbillon, sürekli takvim, zıplayarak ilerleyen saat sayacı, dakika tekrarlayıcı dahil olmak üzere onbir farklı komplikasyona sahip. 10 adetle sınırlı sayıda üretilen saatin liste fiyatı sadece 1,35 M EUR.
