Saatçiliğin en eğlenceli komplikasyonlarından “jump hour” yani zıplayarak ilerleyen saat göstergesi mercek altında.
Geleneksel zaman gösterim metotlarına alternatif olarak sunulan, izlemesi ve sahip olması en çok zevk veren komplikasyonlardan biri olan jump hour; günümüzde, az sayıda üreticinin birkaç modeli sayesinde saat meraklılarıyla buluşuyor.
Bildiğiniz üzere akrep ve yelkovan ile sağlanan geleneksel zaman gösterim yönteminde her iki kol da kesintisiz bir şekilde hareket ediyorlar. Jump hour komplikasyonuna sahip saatlerde ise dakika kolu sürekli hareket ederken saat diski yalnızca her saat başında ve anlık bir şekilde bir tam turun 12’de 1’i kadar yani 30 derecelik dönme hareketini gerçekleştiriyor. Böylece, içinde bulunulan saat diliminin ilk ve son dakikalarında saat göstergesi hep aynı pozisyonda kalıyor.
Bu komplikasyon, dakika çarkına eklenen ilave birkaç parça ile hayat buluyor. Her üretici kendine has bir mühendislik yaklaşımını benimsese de temelde bu özelliğin çalışma prensibi görseldekine benzer bir şekilde gerçekleşiyor. Salyangoz adı verilen parça, bir saatlik zaman aralığına denk gelen her bir turunda, yay baskısıyla yerinde duran parçayı bir anda boşa düşürüyor ve bu mekanizmaya bağlı bir başka kol dakika diskine 30 derecelik hareketini sağlıyor.
Gözünüzde canlandırmak zor olabilir. Gelin bu sistemin animasyonunu bir de Lange & Söhne’den izleyelim. Unutmadan, aynı mekanizma yaklaşımı bazı kronografların ibrelerinin hareketlerinde de kullanılıyor.
Zıplayarak ilerleyen saat komplikasyonlu kol saatlerine özellikle 30’lu yıllarda, Art Deco akımını müjdeleyen dikdörtgen kasalarla rastlıyoruz.
Tarih boyunca birçok üretici tarafından yorumlanan bu özellik, Patek Philippe, Audemars Piguet gibi klasik saatlerle ünlenen üreticilerden Amida, Jaz, Gruen, Damas gibi sıra dışı formlu saatler üreten markalara dek birçok modelde kullanım kullanılıyor.
credit: JUMP HOUR SHOP
Saat diskinin zıplamasıyla yetinmeyenler için dakika ve hatta saniye kolu zıplayan saatler de mevcut. IWC’nin Pallweber koleksiyonu, A. Lange & Söhne’nin meşhur Zeitwerk modelleri zıplayan dakika kolu komplikasyonuna verilebilecek en güzel örneklerden yalnızca ikisi.
F.P. Journe Vagabondage 3 ya da Harry Winston Opus 3 gibi ekstrem örneklerden ise birbirinden bağımsız hareket eden ve zıplayarak ilerleyen çift haneli saniye disklerine rastlıyoruz.
